CHAPTER II:  Exodus to Mt. Apo

PRAYING to the highest entity is one of the many ways to seek grace and save humanity from hell, but now, what is the use of prayer if they are already in hell? According to the Bible, hell is a place of punishment, suffering, and separation from God. Hell is known by many names. In the New Testament, Jesus frequently used the term "Gehenna" to describe hell (Matthew 5:22, 10:28). In the Book of Revelation, hell is described as a "lake of fire" where the wicked are thrown (Revelation 20:14-15). Despite the different names, they all point to one meaning: it's hell.

 Tila pintuan ng impyerno, gawa sa purong bakal, ang bumukas. Bumulaga ang isang batang lalaki, nasa anim na taong gulang, na may maikling buhok. Ang kaniyang mukha ay naging blangko sa sandaling nasilayan niya ang bagong itsura ng mundong kinalakihan niya. Makapal na usok at apoy ang bumabalot sa kaniyang kapaligiran. Nasusunog na mga bahay ng kanilang kapitbahay, mga kalansay ng tao at hayop, at ang nakasusulasok na amoy.

Hindi na niya napigilan ang sarili. Isang luha ang tumulo sa natutuyong lupa, sinundan ito ng patuloy na pag-agos ng kaniyang mga luha. Naiiyak siya, hindi lamang dahil sa mga nangyayari sa kaniyang paligid, kundi dahil sigurado na siyang wala na ang kaniyang mga magulang. Sa itsura pa lang ng paligid, malabong may makaligtas pa mula rito.

Nakakabulag ang tanawin, nakabibingi ang simoy ng hangin, at nakakasakal ang bawat paghinga. Sa kalagitnaan ng pag-iyak ng bata, bigla siyang naubo. Sa una, tila karaniwang ubo lamang ito, subalit nang sinundan pa ay may kasama nang dugo na kasing lapot ng sipon na lumabas mula sa kaniyang ilong. Naguguluhan siya sa mga nangyayari. Ang nasa kaniyang isipan ay kapag nagkakaroon ng ganitong pangyayari, ay magiging zombie na siya, tulad ng palagi niyang napapanood sa mga palabas sa Netflix. Mas lalo pa siyang umiyak dahil sa isip niyang magiging zombie na siya.

Habang ang batang lalaki, na patuloy na umiiyak at natatakot, na nakahawak sa kanyang dibdib, may naririnig siyang isang mahina at malayo na ingay—mga tinig. Nagpupumilit na makinig sa gitna ng kaguluhan, maingat siyang gumagawa ng daan patungo sa pinagmumulan ng ingay, umaasang hindi siya nag-iisa. Ang daraanan sa gitna ng mga guho ay mapanganib, na napapalibutan ng mga debris at mga labi ng pagkawasak. Sa maliit niyang katawan ay sinusubukan niyang makaiwas sa mga pinagkalat na piraso, habang ang kanyang mga luha ay naghahalo sa alikabok at abo.

Eventually, he finds himself at the edge of a makeshift shelter, partially hidden behind a collapsed wall. Peeking through the gaps, he sees a group of survivors gathered together—a mix of men, women, and children, their faces etched with fear and exhaustion. They are working together to clean wounds and distribute limited supplies.

One of the survivors, a woman with a kind face and gentle eyes, notices the boy peering from the shadows. Maingat siyang lumapit, ang kaniyang ekspresyon ay nagpapakita ng habag habang siya ay lumuhod sa antas ng bata. Nakikipag-usap siya sa kaniya gamit ang isang malumanay na tono, sinusubukang aliwin siya sa kabila ng matinding sitwasyon. "Ayos ka lang ba? May masakit ba sa katawan mo?" Dahan-dahan na hinawakan ng babae ang kamay ng bata. She knew something's wrong with the kid, a visible blood on his hands and stain on his tattered and grimy shirt, bearing the heavy marks of the explosion's aftermath.

"Huwag po!" the boy reacted, avoiding the woman's hand, which was soiled gray.

Nauunawaan niya ang asal ng bata, kaya't pinanatili niya pa rin ang kaniyang boses na mahinahon. "It's okay, it's okay. Come here. Hindi safe diyan sa labas. Ayos ka lang ba? Wala namang masakit sa 'yo?" sinabi niya habang ang kaniyang mga kamay ay nakabukas sa ere.

Inalok niya ng tubig at isang pirasong tinapay ang bata. Habang nag-aalangan ang bata, hindi sigurado kung dapat bang magtiwala sa estranghero, napansin niya ang sinseridad ng babae. Sa isang malalim na hinga, siya ay naglakad papalapit, tinatanggap ang pagkain at inumin.

Habang nakaakay ang babae sa bata, tinanong niya ito. "What's your name?"

Tumigil mula sa pag-inum ang bata, ngunit hindi ito sumagot. Kaya unang nagpakilala ang babae. "Ako si Len Santos. Pero, puwede mo akong tawaging ate o Ate Len," sabi niya at ngumiti.

Dahil dito ay nabigyan ng emotional comfort ang bata. "A-Amado po," nauutal niyang sabi habang mangiyak-ngiyak na nakatingin sa mata ng babae. Ang kabutihan ng babae ay naging isang maliit na sinag ng pag-asa sa gitna ng pagkawasak para sa kaniya.

Over the next few days, the boy starts to adapt to this new reality. The survivors share stories of their experiences and band together to navigate the death-defying environment. The boy, though still grieving, slowly becomes unified into this makeshift community. He begins to learn survival skills and helps with small tasks, finding a sense of purpose in helping others.

 Nestled at the feet of Mt. Kapatagan, within the tranquil expanse of Brgy. Ruparan in Digos City, lies a beacon of hope known as Haven's Refuge. This resilient camp, named to evoke a sense of sanctuary amidst the chaos, stands as a testament to human endurance and solidarity. Amidst the ruins, 23 survivors have found solace and safety. The camp operates with a dedicated team: a doctor who tends to the wounded and provides medical care, a soldier who ensures security and safety, and a communication officer who manages vital radio contact with the outside world.

Among the survivors is a young boy who, once lost and overwhelmed by fear and sadness, has begun to form a special bond with the woman who initially offered him help. To him, she has become a maternal figure, guiding him through his trauma with kindness and strength. As the boy adjusts to his new life in Haven's Refuge, his journey from a traumatized child to a resilient survivor becomes a poignant narrative. Through the woman's nurturing guidance and the support of the camp's dedicated team, he starts to cope with his fears and sadness. His growth and adaptation in this irrevocably changed world reflect the camp's core theme: even in the darkest of times, hope and human connection endure. The boy's transformation highlights the profound impact of compassion, community, and the unwavering dedication of those who strive to keep the spirit of survival alive.

As the first light of the morning sun streamed through the curtains, Len and her husband stirred from their deep, restful sleep, the remnants of a long, exhausting night still clinging to them. Len, her voice husky and drowsy, turned to her husband with a playful grin, "Hey, where do you think you're sneaking off to?" she teased, her words dripping with the warmth of the morning and the intimacy of shared exhaustion.

"I-che-check ko lang ang pinapaayos kong satellite radio," sagot ng kaniyang asawa habang isinusuot ang unipormeng pangsundalo.

"Bakit mo kailangan i-check ngayon, even if, as soon as may significant progress o naayos na niya ang radio, he will inform you ASAP."

Binebale-wala niya ang kaniyang asawa. "I'm going." Lumapit siya sa kama at hinalikan ang asawa. "Tumayo ka na diyan. Don't you have a class to attend to? Your students are waiting for you," sabi nito bago lumabas ng tent.

"Yes, Commander!" pabirong sabi ni Len, at maingat na ibinagsak ang kaniyang ulo sa kama.

Pagdating ng sundalo sa tent kung saan pinapaayos niya ang satellite radio, napansin niyang abala ang technician sa pag-aayos. Nakita niyang may ilang bahagi ng radio na tila nangangailangan ng karagdagang pag-aayos. "Kumusta? Any progress?" tanong ng sundalo habang binubuksan ang tent.

"Konting-konti na lang po, Sir," sagot ng technician na mukhang determinado sa trabaho. "Siguradong magiging maayos na ang signal sa oras na matapos ito."

Ibinaling muna ng sundalo ang kaniyang atensiyon sa mapa na may nakaukit na daan patungo sa safe zone, habang inaasahan ang pag-aayos ng radio. Ilang minuto lang, natapos din ng technician ang pag-aayos ng satellite radio. "Tapos na po, Sir. Subukan po ninyo," sabi ng technician na may ngiti sa labi.

"Great job, Officer!" sabi ng sundalo, na ngayon ay puno ng pag-asa. "Mukhang may paraan para upang tayo'y makaligtas."

Muling isinubok ng sundalo ang satellite radio, at habang naghahanap siya ng frequency, bigla niyang narinig ang isang boses mula sa radyo. Ang boses ay malinaw na nagmumula sa malayo, at puno ng pag-asa.

"This is Sentinel Peak! We're picking up faint signals on the radio and have established a secure zone. If you hear this message, respond with a signal immediately. We are actively searching for survivors. Our coordinates are 7.0711° N latitude and 125.6083° E longitude. Over."

In the midst of devastation, a radio crackles to life with a beacon of hope—a voice from a safe zone reaching out to the lost souls. With newfound hope, their journey towards survival and redemption begins.

Amid the flickering shadows of a war-torn dawn, the camp buzzed with an urgent energy. Soldiers and survivors alike moved with a purpose; their faces set with determination. Supplies were gathered, maps were studied, and whispered farewells were exchanged. The air was thick with a mix of anxiety and hope as they prepared for their departure, each person fueled by the promise of a safe haven beyond the horizon.

 Bago sila tuluyang umalis, nagsagawa muna sila ng briefing upang tiyakin na lahat ng sasama sa kanilang paglalakbay ay handa sa lahat ng maaaring mangyari at kung ano ang dapat nilang sundin upang maiwasan ang anumang hindi kanais-nais na sitwasyon. Si Len Santos, ang acting leader ng camp, ang nanguna sa maikling pagpupulong.

"Dr. Len, puwede na po tayong mag-start," sabi ng isa sa mga kasamang nurse sa camp. Yes, Len Santos is a doctor. She always has been. The day the boy stumbled upon Dr. Len, she was off-duty from her night shift when the disaster struck. He hadn't recognized her as a doctor because she wasn't in her usual medical scrubs.

"Okay, makinig kayong lahat!" sabi ni Len habang pumuwesto sa gitna ng mga campers. "We are going to a very dangerous journey. Ayon sa ating nalalaman, hindi ligtas ang lumabas sa camp o lumampas sa ating area of responsibility dahil sa radiation. We are kilometers away from the epicenter of the blast site, which means hindi aabot dito ang radiation sa kasalukuyan. Ngunit, kung hindi tayo aalis sa lalong madaling panahon, maaaring umabot ang radiation dito mga limang araw mula ngayon."

 Natigil sa pagsasalita si Dr. Len nang may nagtaas ng kaliwang kamay. "Yes, may tanong ka, Alex?"

"Tungkol sa radiation. Kung aalis tayong lahat, mayroon lamang tayong sampung suit na maaari nating gamitin?" nababahalang tanong nito. Alam niyang ito ang bilang ng mga suit, marahil dahil siya ang naka-assign sa supply inventory.

 There are only twenty-three survivors in the camp. Minus of the ten suits available, there will be thirteen survivors left in the camp.

 "That's is why, thirteen of us will be left here in the camp. Sila ang magiging tagapangalaga ng camp habang wala ang iba sa atin. Ang unang sampung survivors na aalis ay mangunguna sa misyon upang suriin kung totoong mayroong safe zone sa Mt. Apo."

 Agad na nagkaroon ng ingay mula sa mga batang natatakot na maiwan. Kinuha ng sundalo ang kamay ni Dr. Len upang siya ay kausapin.

 "Hindi natin kayang dalhin ang lahat. Kahit hindi mo man sabihin, alam kong gusto mo silang iligtas lahat, pero hindi rin natin alam kung magiging successful ang misyon na ito. We have to think critically and set our feelings aside," mariin na sabi ng sundalo.

 "Miguel, paano ang mga bata? Kakayanin ba nilang mabuhay rito habang wala tayo?" basag ang boses ni Dr. Len.

 Tiningnan ni Miguel ang mga mata ni Dr. Len, nagpapahiwatig ng tiwala sa kanya. "Kakayanin nila, Len. Kailangan mo lang silang pagkatiwalaan."

Hindi na sumagot si Len at bumalik sa gitna. "Babalikan namin kayo. Mayroon lamang tayong sampung quarantine suit. Malayo ang ating lalakbayin. Hindi kayang tumagal ng mga suit sa labas dahil hindi ito dinisenyo upang protektahan tayo mula sa radiation na maaaring magdulot ng kamatayan sa atin sa oras na ma-expose tayo nito. This will be a suicide mission. This is not just for a fun adventure."

 Hearing these words from Dr. Len broke the silence and touched their hearts, causing tears to well up in their eyes.

Lumunok muna ng laway si Dr. Len bago siya nagsalita ulit. "Kung sino man ang matatawag na pangalan, please come forward…" Pinahiran niya ang kaniyang mga luha. "Alex, Amado, Juan, Ana, Luis, Sofia, Pedro, and, Carla."

 "Hindi po ako sasama. Mas importante po na nandidito ako habang hinihintay namin ang pagbabalik n'yo," sabi ni Alex. Tila nauunawaan niya ang sitwasyon, sapagkat siya ang ikalawang pinakamatanda sa mga bata.

 "Okay, Alex. Thank you," sagot ni Dr. Len na puno ng pasasalamat.

Lahat sila ay naghanda sa mga gamit na kakailanganin at nagsuot ng kanilang quarantine suit. Ang bawat isa ay nagbigay pansin sa pagsusuot ng mga suit nang maayos, mula sa pag-zip ng mga closures hanggang sa pagsiguro na walang puwang ang naiwan. Tila mga astronaut silang nag-aalaga sa bawat detalye, handa sa pagharap sa bagong panganib na naghihintay sa kanila.

As they stepped into the uncertain world outside, the weight of their choices and the looming dangers are palpable. Their journey will unveil the trials that will test their resolve and survival.