Chương 1 : Con Lai
Bóng trưa vốn đã đậu trên mái nhà gạch cũ , trên chõng tre từ lâu , Ngọc Y .Nằm gác tay , lim dim mặt hướng về cửa chiếu bóng trưa vắng vẻ của xóm yên miền xứ Bắc .Trong giấc mơ , cậu thấy mình đang ở cái chập đêm giao thừa Mợ và Thầy cùng về , cả nhà ba người đều quay quần bên nhau . Ôi thật sung sướng biết bao .Nhưng rồi hỡi ơi , tiếng bọn trẻ cùng lớp ,lời chúng cứ vang vẳng bên tai . Nổ giòn như pháo đỏ , khó chịu nhức óc .- Ấy chẳng phải thằng không Bố hay sao ? Cả xóm giềng ai cũng nói . U nó , chửa hoang , đẻ ra cái thứ hỡm hĩnh là nó .Gì mà , tóc xám như người già ,đôi mắt to như mèo , mũi cao trông như quỷ . Gớm chết !Ôi giới , còn không rõ mẹ nó ,ông nó . Là người tàu cả . Nom chừng nó không phải quỷ tàu là gì , khéo nó giận . Nó lại ăn thịt mình chửa .Một đứa chua ngoa trong bọn ,miệt thị chỉ thẳng vào mặt Ngọc Y Tác . Khiến cậu chỉ biết rưng rưng nước mắt . Phải bọn nó nói không sai về cậu .Ông cậu theo tàu bè từ phía bắc cấp bến vào đất An Nam này , do xưa thành thạo đông y bên trung hoa , ông sang tới đây mở một tiệm thuốc trên Thăng Long . Ai trong xứ cũng gọi là Ông Hoa Tàu .Cậu phủi vạt áo lau nước mắt , quay sang nhìn thầy và mợ . Rốt cuộc họ đã biến mất từ lúc nào , bỏ mặc cậu trong cái tủi thân cùng tiếng cười của bọn trẻ liên tục chỉ chỏ .Đôi mắt xám chợt tỉnh ,trán nhễ nhại mồ hôi. Cậu vừa bĩnh tĩnh trở dậy vừa xoa cái lưng nhễ nhại mồ hôi của mình .Rồi lại nhìn khắp gian vắng .- Mới đầu chiều , mợ chưa về . Thôi mình đi múc nước , kẻo mợ về lại mắng .Cậu nói vậy để tự trấn an mình khỏi nghĩ quẩn .Bước ra sau bếp cuối vườn rau muống , có cái giếng . Nước dùng trong nhà , đều lấy từ đó .Ngọc Y sẵn tay áo lên ,bắt đầu múc từng nước lên đổ vào chum . Nhìn cảnh xóm giềng yên ắng cậu nghĩ về mợ .Mợ theo nghiệp ông , bán thuốc trên Thăng Long. Mãi tận hoàng hôn mới về . Mợ là người phụ nữ có dáng vừa nhỏ nhắn , hay mặc một cái áo hồng đất ,đầu chít khăn .Tính mợ thẳng , không thích nói ai , lại ít nói . Hầu như ngày nào mợ cũng sẽ đi thẳng từ cổng làng đến tận nhà . Mà không bận tâm mấy câu bông đùa của mấy bác nông ngồi hàng chè xanh .Hai mẹ con cứ vậy sống lủi thủi trong ngôi nhà lát gạch bốn gian ông để lại . Còn thầy ....Cậu hì hục múc nước tiếp,nghĩ . Thầy chưa bao giờ xuất hiện trong đời cậu . Tất nhiên thầy không đi xa .Sự hiện hữu duy nhất về thầy trong suốt thuở bé là những lá thư thầy gửi , những món quà thầy cho .Mợ bảo , sỡ dĩ cậu không có mái tóc đen như ông và mợ là vì . Cậu giống bố , bố cậu là người đàn ông Anh quốc trước kia làm thầy kí , quen mẹ mới sinh ra cậu .Lúc sinh xong cậu ,đã theo thuyền trở về quê thầy . Làm việc , tháng nào cũng vậy , nhớ con thầy cũng nhờ thuyền gửi thư gửi quà về .Múc xong gáo nước , Ngọc Y lại bê chum nước nặng trịnh vào trong .Vén mái tóc xám bạc qua tai cậu thở hơi đều nhìn mình trong gương cậu hãnh diện vì mình giống bố , tuy chưa gặp lần nào .Nhưng hễ soi gương ,cậu như thấy thầy trước mặt ,mà sung sướng đến nhảy bật lên . Kệ tất thảy , lời dị nghị về ngoại hình con lai của cậu .Tới chiều dọn hết vườn tước , thổi cơm xong xuôi , cậu lại ngồi trước cửa vừa đọc tập thơ mới mượn của thầy đồ . Vừa tem trầu chờ mợ về .Lũ trâu của con cô Đào kép ,vừa dắt về ngang qua cổng tre . Ngọc Y chỉ thoáng nhìn ,trước giờ chưa dám bắt chuyện với cô lẫn thằng bé .Cô Đào đội cái nón lá , mặc cái áo nâu . Ngó sang thềm hiên . Nói vọng vào .- Ấy , Y Tác ngoan chửa . Giờ này đã tem trầu cho mẹ rồi . Tem khéo thế ?Ngọc Y nhìn ra cửa chỉ biết cười , thẹn giấu . Đáp .- Dạ , chẳng khéo gì đâu cô ạ . Xuân cháu họ hôm bữa lên nhà cô chơi mấy hôm , còn tem đẹp hơn cháu . Chắc do cô Đào chỉ , mới tem khéo thế .Cô cười hì bỏ cái nón xuống ,phẩy làm quạt bảo .- Ông tướng ,chỉ giỏi nịnh cô thôi . Cô gượng hết cả , chú cô vừa gửi mấy gói chè xanh thái nguyên . Để tối cô qua , gởi hai mẹ con uống chung cho vui .- Ấy thôi thôi , cháu cám ơn cô . Tấm lòng cháu xin nhận ,chứ quà cáp . Cháu ngại lắm .- Tí cô qua giờ , cô về nhá .- Vâng cô đi ạ !Nhìn bóng lũ trâu cô khuất dần , trời dần tối hơn trên nóc từng nhà chỉ còn những ngôi sao lấp lánh .Ngọc Y đốt đèn dầu , bày chè thơm xuống , rót ra một chén . Mợ mặc áo dài hồng nhạt đeo cái túi vải ,cầm lá thơ cùng gói lá cột dày dặn liền bước về từ trong vào .Ngọc Y vừa đưa mắt xám ,hân hoan a một tiếng .- A , mợ về - Đoạn cậu đứng dậy ,khoan tay lễ phép - Con chào mợ , chè con mới đun . Con mời mợ ngồi .Mợ đưa lá thơ vào lòng bàn tay cậu gật gật bảo .- Ngoan quá , thơ thầy gửi cho con đây . Cốm làng vòng mợ mới mua ,thưởng cho con .Sáng nay đi học nhà thầy đồ Nam .Tốt không con ?Ngọc Y Tác , cầm lấy thứ quà của mợ ,nhẹ nhàng đáp .- Con không gây sự với ai hết , con nghe lời mợ .